ความสำคัญของสมองส่วนหน้า ทำหน้าที่อะไร ที่คุณอาจไม่เคยรู้มาก่อน!
สมองถือเป็นอวัยวะที่สำคัญต่อร่างกายเป็นอย่างมาก เนื่องจากด้านในสมองมีระบบประสาทที่สามารถสั่งงานในส่วนของระบบต่าง ๆ ในร่างกายแทบทุกส่วน วันนี้เราจะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับระบบประสาทและสมองกันค่ะว่า ระบบประสาทสมองส่วนหน้า ส่วนกลาง หรือระบบอื่น ๆ ในสมองใช้ทำอะไร ใครที่อยากรู้แล้วก็ตามไปดูกันเลย
สมองมีกี่ส่วน ทําหน้าที่อะไรบ้าง

หน้าที่และส่วนประกอบสมอง 3 ส่วน ได้แก่
1. สมองส่วนหน้า (Forebrain)
ในส่วนของสมองส่วนหน้าจะทำหน้าที่ควบคุม ความคิด ความจำ หรือความรู้สึกต่าง ๆ ซึ่งเป็นอวัยวะที่อยู่ด้านบนสุด และยังเป็นส่วนหลักของสมอง ช่วยในการเจริญเติบโตของระบบประสาทกลาง
2. สมองส่วนกลาง (Midbrain)
จะอยู่ถัดจากสมองส่วนหน้า ทำหน้าที่ในการเชื่อมต่อระหว่างสมองส่วนหน้ากับสมองส่วนท้าย รวมถึงการควบคุมการเคลื่อนไหวของลูกตาและควบคุมการปิดเปิดของรูม่านตา
3. สมองส่วนท้าย (Hindbrain)
เป็นสมองส่วนท้ายสุดที่ต่อกับไขสันหลัง มีหน้าที่สำคัญในการควบคุมการทำงานของระบบประสาทต่าง ๆ เช่น การเต้นของหัวใจ การหมุนเวียนเลือดและความดันเลือด การเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อ หรือการหายใจ และยังเป็นทางผ่านของกระแสประสาทระหว่างสมองกับไขสันหลัง ซึ่งเป็นศูนย์กลางในการควบคุมการทำงานของจิตใจ
โครงสร้างสมองส่วนหน้าทำหน้าที่อะไร

สมองส่วนหน้า คือ การทำหน้าที่ควบคุมพฤติกรรม แก้ปัญหา วางแผน ควบคุมอารมณ์ ซึ่งสมองส่วนหน้าจะมีตำแหน่งที่บริเวณหน้าผาก และโดยส่วนมากพื้นที่สมองส่วนหน้าด้านซ้ายจะทำหน้าที่ควบคุมการพูด และยังเป็นศูนย์กลางของระบบประสาทอัตโนมัติในการสร้างฮอร์โมนจากต่อมใต้สมอง โดยมีหน้าที่คือการดมกลิ่น ควบคุมการเคลื่อนไหว การชิมรสชาติ ความคิด ความจำ สติปัญญา หรือแม้กระทั่งการได้ยินหรือการสัมผัส อีกทั้งยังทำหน้าที่ในการควบคุมการตื่นและการหลับของเราอีกด้วย
สมองส่วนหน้า ประกอบด้วยอะไรบ้าง

ส่วนประกอบและหน้าที่ของสมองส่วนหน้ายังสามารถแบ่งออกได้อีกดังนี้
- ทาลามัส (Thalamus) เป็นศูนย์รวมของกระแสที่มีการผ่านเข้าออก ทำหน้าที่แยกกระแสประสาทไปยังสมอง หรือเป็นแหล่งเชื่อมโยงกระแสประสาทเพื่อส่งไปจุดต่าง ๆ ในสมอง สามารถรับรู้ได้ถึงความเจ็บปวดและแสดงพฤติกรรมออกมา ซึ่งทาลามัสอยู่ในตำแหน่งที่เรียกว่าใจกลางสมองระหว่างเปลือกสมองใหญ่กับสมองส่วนกลาง
- ไฮโปทาลามัส (Hypothalamus) เป็นส่วนที่มีความไวต่อการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย เช่น การเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ ระดับน้ำตาลกรือเกลือในเลือดลดลง ความหิว การนอนหลับ หรือการมีเพศสัมพันธ์ เป็นต้น ซึ่งเจ้าตัวไฮโพทาลามัสจะส่งสัญญาณไปยังสมองหรือร่างกาย เพื่อทำหน้าที่ควบคุมในส่วนประสาทนั้น ๆ
- ซีรีบรัม (Cerebrum) จะมีขนาดใหญ่ที่สุดในส่วนของสมองทั้งหมด ซึ่งซีรีบรัมจะมีรอยหยักเป็นจำนวนมาก และทำหน้าที่เกี่ยวกับการเรียนรู้เพื่อเพิ่มความสามารถต่าง ๆ อีกทั้งยังเป็นศูนย์กลางในการทำงานของระบบกล้ามเนื้อ การพูด การดมกลิ่น การชิมรส การมองเห็น การได้ยิน การสัมผัส เป็นต้น
- ออลเฟกทอรีบัลบ์ (olfactory bulb) หรือศูนย์รวมประสาทการรับกลิ่น โดยสมองส่วนนี้จะอยู่ด้านหน้าสุด ซึ่งเป็นส่วนที่ทำหน้าที่ส่งต่อสัญญาณไปยังสมองในส่วนของซีรีบรัมให้ทำการแปลข้อมูล เช่น การดมกลิ่นว่าเป็นกลิ่นอะไร มีความหอมหรือมีกลิ่นเหม็น
รวมประโยชน์ สมองส่วนหน้า

การฝึกสมองส่วนหน้าเป็นการฝึกทักษะที่สำคัญที่สุด เช่น การฝึกสมาธิ ฝึกการเรียนรู้และแก้ปัญหา รวมถึงการควบคุมพฤติกรรมทางด้านอารมณ์และการแสดงออกทางอารมณ์ ดังนั้นสมองส่วนหน้าจึงมีประโยชน์ต่อมนุษย์ทุกคนเป็นอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็น
- ช่วยในการมีสมาธิเพิ่มมากขึ้น
- ช่วยในการคิดวางแผนหรือการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ
- สามารถการคาดการณ์เหตุการณ์ต่าง ๆ หรือการคำนึงถึงผลที่จะตามมา
- เกิดความยับยั้งชั่งใจ ในสิ่งที่ไม่ดีหรือไม่ควรทำ จึงสามารถช่วยให้ทำการควบคุมตนเองได้
- มีความรับผิดชอบในสิ่งที่กำลังทำอยู่ได้เป็นอย่างดี
ดังนั้นหากใครที่เริ่มมีปัญหาพฤติกรรมทางด้านอารมณ์หรือกระบวนการคิดที่มีความผิดปกติ อาจเป็นอุปสรรคต่อการทำงานของสมองส่วนหน้า จึงทำให้สมองเกิดความตึงเครียด จึงควรหลีกเลี่ยงการด่วนตัดสินใจ ไม่ควรใจร้อน ไม่ตัดสินปัญหาของผู้อื่นด้วยอารมณ์ หากใครที่มีผู้สูงอายุที่บ้านที่มีพฤติกรรมก้าวร้าวหรือไม่สามารถควบคุมอารมณ์หรือตัดสินใจเองไม่ได้ ที่ศูนย์ฟื้นฟูผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง อิชิ สามารถให้คำปรึกษาและช่วยดูแลให้หายกลับมาเป็นปกติได้ ดังนั้นหากได้รับการแก้ไขอย่างถูกวิธีที่ จะช่วยให้สมองของผู้ป่วยสามารถกลับคืนสู่สภาวะปกติได้ ด้วยทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญที่คอยรักษาและช่วยเหลือ หากท่านใดสนใจสามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่เบอร์ 084 458 4591 Facebook หรือ Email : Ishiistrokecenter@gmail.com
คำถามที่พบบ่อย เกี่ยวกับสมองส่วนหน้า
เส้นประสาทสมอง 12 คู่ มีอะไรบ้าง
1. เส้นประสาทออลแฟกทอรี (olfactory nerve) ทำหน้าที่รับความรู้สึกเกี่ยวกับกลิ่นจากเยื่อจมูก
2. เส้นประสาทออพติก (optic nerve) ทำหน้าที่เกี่ยวกับการมองเห็นของลูกตา
3. เส้นประสาทออคิวโลมอเตอร์ (oculomotor nerve) จะสั่งการจากสมองส่วนกลางไปยังกล้ามเนื้อลูกตา 4 มัด ส่งผลให้ลูกตาสามารถเคลื่อนไหว และกะพริบตาได้
4. เส้นประสาททรอเคลีย (trochlea nerve) จะทำการสั่งการไปยังกล้ามเนื้อลูกตาทำให้ลูกตามองลงและมองไปทางหางตา
5. เส้นประสาทไตรเจอมินัล (trigerminal nerve) ทำหน้าที่รับความรู้สึกบนใบหน้า โดยควบคุมกล้ามเนื้อที่เกี่ยวกับการเคี้ยวอาหาร
6. เส้นประสทแอบดิวเซนส์ (abducens nerve) จะทำการสั่งการออกจากพอนส์ไปยังกล้ามเนื้อลูกตาให้ชำเลืองได้
7. เส้นประสารทเฟเชียล (facial nerve) จะถูกสั่งการไปยังกล้ามเนื้อใบหน้า ทำให้บนใบหน้าของคนเรามีการแสดงออกทางสีหน้าได้อย่างชัดเจน
8. เส้นประสาทออดิทอรี (auditoty nerve) รับรู้การได้ยิน และควบคุมความรู้สึกที่เกี่ยวกับการทรงตัว
9. เส้นประสาทกลอสโซฟารินเจียล (glossopharyngeal nerve) ทำหน้าที่รับความรู้สึกจากช่องคอ และรับรสชาติจากโคนลิ้น เช่น ความรู้สึกร้อนหรือเย็น และมีหน้าที่สั่งการจากสมองไปยังกล้ามเนื้อบริเวณคอหอยที่ ต่อมน้ำลาย หรือการกลืนอาหารผ่านช่องคอ
10. เส้นประสาทเวกัส (vegus nerve) ทำหน้าที่รับความรู้สึกจากลำคอ กล่องเสียง ช่องอก ช่องท้อง
11. เส้นประสาทแอกเซสซอรี (accessory nerve) ทำหน้าที่ในการเอียงคอและยกไหล่
12. เส้นประสาทไฮโพกลอสวัล (hypoglossal nerve) ทำหน้าที่ในการเคลื่อนไหวของลิ้น ซึ่งเกิดจากการสั่งการไปยังกล้ามเนื้อลิ้น